Göç Dergisi

Göç Dergisi — 2025-05-22

Göç Dergisi künye

ULUSLARARASI GÖÇ, MALİ YARDIMLAR VE İNSAN HAKLARI: GÜVENLİK TEMELLİ YAKLAŞIMLARDAN İNSANİ ODAKLI ÇÖZÜMLERE

ERDAL KESİN

Son yıllarda Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika gibi bölgelerde yaşanan çatışmalar, siyasi istikrarsızlıklar ve iklim değişikliği, küresel göç hareketlerini hızla artırmıştır. Birçok ülke ve uluslararası kuruluş, bu göç hareketlerini kontrol altına almak amacıyla mali yardımları bir araç olarak kullanmaktadır. Özellikle Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri, mali yardımları sınır güvenliği ve geri kabul anlaşmaları ile ilişkilendirerek göç akışlarını sınırlandırmayı hedeflemektedir. Bu çalışma, söz konusu stratejilerin insan hakları normlarıyla nasıl çeliştiğini analiz etmekte ve mali yardımların insani amaçlarla yönlendirilmesinin gerekliliğini savunmaktadır. Çalışmada, uluslararası hukuk perspektifinden hareketle, insani yardımın temel hakların korunmasındaki rolü vurgulanmakta ve politika önerilerinde bulunulmaktadır.

Türkiye Göç Konferansı 2025

Deniz Yetkin Aker — 2025-05-23

Günümüz dünyasında göç, yalnızca bir coğrafi hareketlilik olgusu olmanın ötesinde, siyasi, ekonomik, kültürel ve insani boyutlarıyla küresel çapta yankı uyandıran çok katmanlı bir olgudur. Türkiye açısından da çok önemli olan bu olgunun etraflıca tartışılması amacıyla, 18-20 Şubat 2025 tarihleri arasında uluslararası boyutta “Türkiye Göç Konferansı 2025” düzenlenmiştir. İstanbul Beykent Üniversitesi ve Transnational Press London işbirliğiyle düzenlenen bu konferansa katılım hem çok yüksek olmuş hem de Türkiye’deki göç çalışmalarında önemli bir dönüm noktası haline gelmiştir. Çünkü göçün dinamik doğası, ülkeler arası ilişkileri, ulusal politika oluşumlarını ve toplumsal yapıları yeniden şekillendirmektedir ve konferans, bu karmaşık süreci çok boyutlu bir perspektiften ele alarak, akademisyenler, karar alıcılar, sivil toplum temsilcileri ve uluslararası kuruluşları aynı platformda bir araya getirmiştir.

Türkiye Göç Konferansı 2025, İstanbul Beykent Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenmiştir. Üniversite, 10 öğretim üyesi ve araştırma görevlisinin sunduğu bildirilerle etkinliğe hem akademik katkı sağlamıştır hem de organizasyon boyutunda önemli görevler üstlenmiştir. Ayrıca, 43 farklı üniversiteden katılımcılar, İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir’in yanı sıra birçok Anadolu üniversitelerinden gelen araştırmacılarla konferans geniş tabanlı olmasını sağlamıştır. Bununla birlikte, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) gibi önemli kurumlardan katılımcılar da etkinlikte yer almıştır. Kanada, ABD ve Birleşik Krallık’ın yanı sıra, Balkan ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Fas gibi farklı coğrafi bölgelerden gelen katılımcılar ile 16 ülkeden temsilciler, göç fenomenini çok uluslu bir perspektifle ele almayı mümkün kılmıştır. Konferans, sadece akademik bildirilerle sınırlı kalmamış, aynı zamanda politika yapıcılar, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası kuruluşlardan gelen katılımcılarla yürütülen kapsamlı panellere ev sahipliği yapmıştır. Sığınmacıların temel haklarının korunması, düzensiz göçmenlerin yasal statülerinin düzenlenmesi ve göçmen işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi gibi birçok meseleyi çok disiplinli bir perspektiften ele almıştır. Türkiye Göç Konferansı 2025, göç olgusunun çok boyutlu yapısını ve uluslararası iş birliğinin önemini vurgulayan, akademik ve pratik yaklaşımları bütünleştiren önemli bir platform olarak öne çıkmıştır. Gelecekte, göç hareketlerinin yönetiminde insan hakları odaklı politikaların önceliklendirilmesi ve toplumsal entegrasyonun güçlendirilmesi çok önemlidir. Bu bağlamda, Türkiye Göç Konferansı’nda ortaya konulan fikirler ve öneriler hem ulusal hem de uluslararası düzeyde politika yapıcılar için yol gösterici nitelikte olacaktır.

Bütüncül Göç Politikaları ve Türkiye

Deniz Yetkin Aker — 2025-05-23

Göç çalışmaları literatüründe göçe hedef olan devletlerin göç politikaları ekonomik, sosyal ve hukuki gibi birçok farklı zeminde ele alınmıştır. Fakat bu politikalar her ne kadar farklı perspektiften derinlemesine tartışılmış olsa da, politikalar göçe hedef bu devletlerin mevcut sınırları içindeki uygulamalarına ilişkindir. Ancak hedef ülkelerin göç politikalarının, içerik ve hedef kitle bakımından yalnızca ülkede kalan bireyleri değil; aynı zamanda geri dönüş kararı alan bireyleri de kapsayacak şekilde bütüncül bir yapıya sahip olması gerekir. Göç politikalarına konu olan bireylerin- ayrım gözetilmeksizin- kapsanması ve bu bireylerin her türlü gereksiniminin bir bütün olarak ele alınıp hem göç politikalarının hem de bu politikalara bağlantılı olarak izlenecek gönüllü geri dönüş politikalarının ele alınıp inşa edilmesi önemlidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin göç hareketleriyle tanışıklığı, coğrafi konumu itibarıyla, oldukça eskiye dayanmaktadır. Fakat göç politikalarına ilişkin gerçekleşen gerek siyasi gerekse idari düzenlemelerin tarihi görece yenidir ve bu düzenlemeler birçok disiplin tarafından çalışmalara konu edilmiştir. Suriye İç Savaşı sonrasında yoğun göç hareketleriyle karşı karşıya kalan Türkiye Cumhuriyeti, Esad Rejimi düşmesi ve gönüllü geri dönüşler bağlamında, bütüncül göç politikaları ve geri dönüş analizleri için uygun bir vaka oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti’nin 2011 yılında başlayan Suriye İç Savaşı sonrasında oluşturduğu göç politikaları incelenecek ve bütüncül göç teorileri genel olarak analiz edilerek, gönüllü geri dönüş politikaları için öneriler verilecektir.

Türkiye ve Yakın Coğrafyalarında Dönüşen Nüfus Dinamikleri ve Göç Örüntüleri: Tarihsel Bir Analiz

M. Murat Yüceşahin — 2025-05-23

Göç, ülkelerin ekonomik, politik ve kültürel koşullarıyla olduğu kadar demografik yapıdaki değişikliklerle de birlikte ele alınması gerekten bir olgudur. Bu çalışma, 1951 ve 2023 yılları arasında seçilmiş demografik göstergelerle ve seçilmiş 37 Avrupa ve Orta Doğu ülkesinin periyotlar halinde incelenmesini esas alıyor. Nüfus momentumuna özel demografik göstergeler ile kaba net göç hızları ve miktarlarının zamanla ne tür değişimler geçirdiğini; söz konusu ülkelerin nasıl gruplaştığını ve alt bölgeler oluşturduğunu tespit etmeyi amaçlıyor. Çalışmada kesitsel-tarihsel bir yaklaşımla ve Cluster (Kümeleme) analizleriyle 37 ülkenin seçilmiş yıllardaki benzerlik ve farklılıkları ampirik olarak ölçülmüş; yakınsayan ve uzaksayan coğrafyalar ile bunların özellikleri tespit edilmiştir. Orta Doğu coğrafyasında demografik momentum bakımından en belirgin değişikliği yaşayan ülkelerden biri Türkiye’dir. Türkiye, yakın coğrafyasındaki politik gelişmelerin etkisiyle yüzleşirken; göç eğilimlerinde çoğu zaman negatif fakat kimi zaman da pozitif hızlarla transit bir ülke konumuna yerleşmiştir. Analizler sonucunda Avrupa-Orta Doğu bölgesinde tarihsel hareketlilik örüntüleriyle göçün yakınsayan ve uzaksayan coğrafyalarda savrulan bir olgu olarak sürdüğü anlaşılmıştır. Avrupa ve Orta Doğu bölgesinde göç, ülkelerin demografik-politik yapılarıyla ve tarihsel olarak içinde bulundukları koşullarla ilişkili gözükmektedir. Orta Doğu coğrafyasında göçün ve örüntülerinin göç politikasızlığıyla, isçi alimi yönünde süren statükocu eğilimlerle ve siyasi istikrarsızlıklarla şekillendiği; karmaşık olduğu kadar istikrarsız eğilimlerle özelleştiği sonucuna varılmıştır.