Göç Dergisi

Türkiye’nin Göçmenlere Yönelik Sağlık Politikaları

Hamza Yasin DELİBAŞ

Türkiye coğrafi konumu, yaşam şartları ve tarihi gibi çeşitli sebeplerle diğer birçok ülkeden göç eden mülteci, sığınmacı ve göçmen tarafından tercih edilen ülkeler arasında bulunmaktadır. Özellikle Ortadoğu ülkelerinden savaş nedeniyle göç alan Türkiye’deki mülteci/düzensiz göçmen sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Bu mülteci sayısındaki artış hem yerel halkın aldığı hem de mültecilerin aldığı sağlık hizmetlerinde kısıtlamalara neden olabilmektedir. Türkiye’nin mültecilere yönelik çeşitli sağlık politikaları bulunmaktadır ve daha da genişletilmesi üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bu derlemede Türkiye’nin hâlihazırda var olan göçmenlere yönelik sağlık politikalarının incelenmesi ve bu politikaların geliştirilmesi yönünde yapılabilecek çalışmaların tartışılması amaçlanmıştır.

AZERBAYCAN MUHACERET EDEBİYATI YUSUF VEZİR ÇEMENZEMİNLİ

Tuğba Karaarslan

Göç kavramı çeşitli disiplinler tarafından tanımlanmış ve ortak olarak insanlık tarihi boyunca çeşitli nedenlerden ötürü kişilerin bir yerden bir yere hareket etmeleri şeklinde bir tanımla alan yazında yerini almıştır. Özellikle bu hareketliliğin nedenleri üzerinde durulduğunda birçok faktörden söz edilmekte olup modern dünyada siyasi etmenlerin etkili olduğu söylenebilir. Ana vatanda yaşanılan siyasi gerginlikler göç olayını tetiklemiş ve bazen kısa süreli bazen uzun süreli bir hareketlilik gerçekleşmiştir. Makalede sözü geçen Azerbaycan da bu ülkelerden biridir ve ülkede yaşanılan siyasi krizlerin neden olduğu göç hareketliliği burada da gerçekleşmiştir. Bu makalede sözü geçen dönemde ülkesini terk etmek zorunda kalan Yusuf Vezir Çemenzeminli’nin hayatı ve eserleri değerlendirilmiştir. Öncelikle Azerbaycan Muhaceret Edebiyatı hakkında bilgilendirme yapılmış ve çalışmanın ikinci bölümünde Yusuf Vezir Çemenzeminli’nin hayatı ve yazdığı hikayeleri, romanları ve makaleleri çözümlenmiştir.

Algılar ve Gerçekler: Suriyeliler Bizden Daha mı Zengin?

Recep Baydemir — 2024-11-30

Bu araştırma, ev sahibi halkın göçle gelenlere yönelik algılarının gerçeklikle örtüşüp örtüşmediğini Şanlıurfa’dan örnek bir araştırmayla test etmeye çalışmaktadır. Araştırma, Şanlıurfa örneği üzerinden, göç edenlere yönelik ev sahibi toplumda oluşan algı ve yargılarla gerçeklik arasındaki kopuk ilişkiye dikkat çekmektedir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, veri toplama tekniği olarak anket tekniğine başvurulmuştur. Bu kapsamda, Şanlıurfa şehrinde Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı 45 mahallede rastlantısal/olasılıklı örneklem yoluyla, Suriyeli ve Şanlıurfalılardan oluşan toplam 720 gönüllü katılımcıya anket formu uygulanmıştır. Toplanan veriler, SPSS 22 Paket Programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde, Suriyeli katılımcıların %55’inin herhangi bir yerden yardım almadıkları; Suriyeli katılımcıların %6,4’ünün Şanlıurfalı katılımcıların %20,8’inin hiçbir gelirinin olmadığı; Şanlıurfalı katılımcıların %47,8’inin Suriyeli katılımcıların %68,2’sinin asgari ücretin altında bir gelire sahip olduğu; Şanlıurfalı katılımcıların %54’ünün Suriyeli katılımcıların %67’sinin aylık gelirinin evlerini geçindirmeye yetmediği ortaya çıkmıştır. Şanlıurfalı katılımcıların %19’unun, Suriyeli katılımcıların ise, %96,4’ünün “başkasına ait bir evde” ve “kirada” yaşadığı çarpıcı biçimde ortaya çıkmıştır. Ayrıca, mülk edinme haklarının olmaması ve gelir yetersizliği gibi sebeplerin, Suriyelilerin sosyoekonomik hayatına doğrudan yansıdığı anlaşılmaktadır. Ortaya çıkan sonuçlar, her iki katılımcı grubun da sosyoekonomik olarak zayıf ve kötü durumda olduğunu ortaya koymakla birlikte, Suriyeli katılımcıların Şanlıurfalı katılımcılara oranla daha yoksul ve daha zor durumda olduklarını göstermektedir. Ancak, en önemlisi de araştırma kapsamında elde edilen veri ve bulgular, “Suriyelilerin hepsi devletten maaş/yardım alıyor”, “Suriyeliler bizden daha zengin”, “Suriyeliler okuma-yazma bilmiyorlar, eğitimsiz insanlardır” şeklindeki bütün Suriyelilere genellenen bazı toplumsal algı ve yargıların gerçeklikle örtüşmediğini ortaya koymaktadır.

Türkiye’de Yaşayan Göçmenlerin Kentlileşme Sürecinde Yaşadığı Sorunlar

Meryem Argüç — 2024-11-30

Türkiye’ye bireysel ve de kitlesel olarak birçok göç akını gerçekleşmiştir. Bunların arasında en çarpıcı ve güncel olanı, 2011 yılında Suriye’deki olaylar nedeniyle ülkemize milyonlarca nüfus akışıyla gerçekleşmiştir. Göçmenler vatandaşlık bağı gerektiren haklardan kısıtlanmışlardır. Türkiye’de bulunan göçmenlere yönelik sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel haklar tanınması bu kişilerin kentle uyumlanması, Türk yaşam standartlarına alışması, kendini bulunduğu yere ait hissetmesi ve bu minvalde sorumluluklarının farkına varması açısından önem arz etmektedir. Bir göçmenin kentli sayılabilmesi için bulunduğu ülkenin yerel halkıyla eşit düzeyde imkanlara ve fırsatlara sahip olması gerekmektedir. Kentlilik kriterleri olarak, düzenli ve geliri iyi olan meslekler edinme, eğitimde fırsat eşitliği, sağlık imkanlarından faydalanma, erişilebilir ve yaşanılabilir konut, sosyal ayrışmadan uzak, siyasal ve yerel karar alma mekanizmalarına katılım hakları sayılabilir. Göçmenlerin bahsedilen kentli haklarını elde edebilmeleri açısından birtakım çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Ancak gerçekleştirilen çalışmalar göçmenleri kentli olma yolunda bir adım öne taşımamıştır. Bu çalışma kapsamında Türkiye’de yaşayan göçmenlerin devlet politikaları çerçevesinde kente uyumu ve kamu kurum, kuruluş ve STK’ların (AFAD, Kızılay vb.) gerçekleştirdiği çalışmaların, göçmenlerin kentlileşme sürecine ne ölçüde sirayet ettiği saptanması amaçlanmıştır. Göçmenlerin kentlileşme düzeylerini belirlemede kriter olarak yerel halkın faydalandığı haklar esas alınmıştır. Çalışma literatür taraması yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.

Kitap İncelemesi: OECD/ILO (2018) Tarafından Hazırlanan “Göçmenlerin Gelişmekte Olan Ülkelerin Ekonomilerine Katkıları” Kitabının 5C Yaklaşımıyla İncelenmesi

Ömer Gökhan Ulum — 2024-11-30

OECD ve ILO tarafından 2018 yılında yayımlanan Göçmenlerin Gelişmekte Olan Ülkelerin Ekonomilerine Katkıları, göçün gelişmekte olan ülkeler üzerindeki ekonomik etkisine dair kapsamlı bir analiz sunmaktadır. OECD Kalkınma Merkezi ve Uluslararası Çalışma Örgütü'nün ortak çalışması olan bu rapor, Arjantin'den Tayland'a kadar on ortak ülkenin ekonomilerinde göçmenlerin oynadığı çok yönlü rolleri incelemektedir. Hem nicel hem de nitel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma, işgücü göçünün işgücü piyasalarını, ekonomik büyümeyi ve kamu maliyesini nasıl etkilediğini aydınlatmaktadır. Rapor, ayrıca göçmenlerin ev sahibi ülkelerin kalkınmasına olan olumlu katkılarını artırmayı hedefleyen kritik politika önerileri de sunmaktadır. Bu inceleme, Ulum (2024) tarafından geliştirilen Beş C yaklaşımını—Bağlam, İçerik, Eleştirel Analiz, Karşılaştırmalar ve Sonuç—benimseyerek bu önemli eserin güçlü ve zayıf yönlerini, daha geniş kapsamlı etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır.