Türk Lisansüstü Akademisyenlerinin Akademik Kariyer Gelişimine Bakışları: Yurtdışında Eğitim Süreci Hakkında Rasyonel Karar Verme Süreci

Özet

1416 sayılı Kanun kapsamında yürütülen Türkiye Cumhuriyeti’nin YLSY burs programı, geleceğin akademisyenlerini yetiştirmek amacıyla lisansüstü öğrencilerin yurt dışında eğitim almalarını desteklemektedir. Bu çalışma, YLSY programına başvuran adayların kariyer karar süreçlerini incelemekte; erken dönem kariyer tercihleri, akademiye yönelme eğilimleri ve akademik kariyer yollarına dair farkındalıkları üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca, zaman içinde bu kararların neden yeniden değerlendirilebileceğini ve değerlendirildiğini; rol belirsizliği ve destek eksikliği gibi zorluklar üzerinden ele almaktadır. Çalışmanın ilk aşaması 2013 yılında, çoğunluğu İstanbul Üniversitesi YLSY Dil Kursu’na katılan 19 katılımcı (9 kadın, 10 erkek) ile gerçekleştirilmiştir.  Katılımcılara demografik ve yarı yapılandırılmış sorular yöneltilmiş; yanıtları içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Dört ana tema ortaya çıkmıştır: erken kariyer kararları ve yön değişiklikleri, akademik kariyer olanakları, YLSY’ye dair değerlendirmeler ve nihai karar gözden geçirmeleri. Katılımcılar, kariyer hedefi belirleme ve maddi ihtiyaç değerlendirmesiyle başlayan; kişisel ve toplumsal etkenlerin analizini içeren ve YLSY programına katılımla sonuçlanan rasyonel bir karar verme süreci izlemişlerdir. Çalışmanın ikinci aşamasında, aynı katılımcı grubuyla yapılan takip görüşmeleri için 7 kişiye (3 erkek, 4 kadın) ulaşılmıştır. Bu kısımda, katılımcıların güncel konumları ve zaman içinde kariyer rotalarında meydana gelen değişimler incelenmiştir. Bulgular, YLSY programına katılma kararının başlangıçta rasyonel ve bilinçli bir şekilde alındığını, ancak zaman içinde yeniden değerlendirmeye açık olduğunu göstermektedir. Bu durum, benzer burs programları için evrensel düzeyde önemli çıkarımlar sunmaktadır.