Suriyeli Sığınmacı Sorununun Bir Başka Boyutu: Suriye’de Bıraktıkları Hakların Korunması ve Mülkiyetlerinin İadesi

Özet

Suriyeli sığınmacılar sorunu, Suriye iç savaşıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Arap Baharının etkisiyle Suriye’de başlayan iç karışıklık ve rejim aleyhtarı gösteriler kısa sürede hem Suriye’yi hem de çevresindeki ülkeleri derinden etkilemiş ve sonunun nereye varacağı belli olmayan bir dönemi başlatmıştır. Yaşanan krizin ortaya çıkardığı en büyük sorunların başında yaşanan siyasi istikrarsızlık ve belirsizlik gelmektedir. Bu istikrarsız ortam, Suriye’ye komşu olan ve göçmen kabul etmek zorunda kalarak müdahil olan Türkiye’yi doğrudan ve dolaylı olarak birçok sorunla baş başa bırakmıştır. Ülkedeki savaş, milyonlarca Suriyelinin Türkiye ve diğer ülkelere sığınmasına neden olmuştur. Kayıt altına alınabilen 2.800 bin geçici koruma statüsündeki sığınmacı dışında, kayıt dışı rakamın 4 milyona yaklaştığı tahmin edilmektedir. Sığınmacıların hakları genel olarak, ülkemizde ve başka ülkelerde, sığınmacı olarak sahip olmaları gereken haklar bağlamında ele alınmaktadır. Savaşın bitirilmesi ve ülkelerine dönüşün sağlanması nihai amaç ve çözüm olarak gösterilmekle beraber, bu sürece en fazla etki edecek konulardan biri olan, sığınmacıların Suriye’deki hakları konusu göz ardı edilmektedir. Sadece geri dönenlerin değil kalanların da yaşamlarına etkili olacak bu insan hakları alanının önemi açıktır. Bu alanda ilerlememe sağlanamaması durumunda geri dönüşe yönelik politikaların başarısızlığı bir yana ileri zamanlarda karşılaşılacak, hakların iadesi sorunu ortaya çıkacaktır. Bu bağlamda Suriyelilerin ülkelerinde bıraktıkları hak ve varlıkların korunması, talep edilebilirliğini sağlayacak belge ve mekanizmaların belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.