Tire Nüfus Arşivinde Bulunan Bir Muhacir Mülteci Defteri Örneği
DOI:
https://doi.org/10.33182/gd.v5i2.619Özet
Uluslararası göçün pek çok nedeni vardır. Bunlardan birisi muhacirliktir. Muhaceret zorunlu nedenlerle bir kişinin veya ailenin veya insan topluluğunun, bir ülkeden başka bir ülkeye göçüdür. Bir nevi sığınmadır. Muhacir olarak sığınılan ülkeyle aynı soydan gelme boyutunda veya dinsel boyutta bir şekilde bir bağ olması gerekir. Göç, sığınılacak ülkeye varıncaya kadar yolculukta karşılaşılacak olayların bilinmezliğinden ötürü sıkıntılı bir süreçtir. Ayrıca, sığınılan ülkede de nereye iskân olunacağı, iskân olunan yerdeki iklim koşulları veya yaşam koşulları hakkındaki belirsizlik de büyük bir problemdir. Muhacir olarak kabul olunan ülkede hemen vatandaşlığa alınma işlemleri yapılmaz. Belirli geçiş aşamaları vardır. Bunlardan birisi de vatandaşlığa alınasıya kadar nüfus kayıtlarının tutulduğu muhacir ve mülteci defterleridir. Bu defterlerin bir örneği İzmir Tire nüfus müdürlüğü arşivinde bulunmaktadır. Defterde 1940 yılına kadar Tire ilçesine gelen muhacir ve mültecilerin kayıtları tutulmuştur. Kişi ve aile fertlerinin genel bilgilerinden sonra tabiiyeti olduğu ülke ve ırkı belirtilmektedir. Gelenler genelde şu an dağılmış olan Yugoslavya tabiiyetinden olup ırk olarak da Türk yazılmıştır. Önce geçici bir mahalleye kayıtları yapılmış düşünceler bölümünde ise asıl iskân edildikleri idari birim ve hanesi yazılmıştır. Bazı kişilerin bilgilerinin bulunduğu alana fotoğrafları yapıştırılmış ve ikamet adresleri yazılmıştır. 1935 yılında ilçe hakimi tarafından defter tasdik olunmuştur. Toplam doksan sayfadır. 50x70 boyutundadır. Nüfus arşivinde veya diğer nüfus müdürlükleri arşivinde aynı türde başka deftere rastlanılmamıştır.
ABSTRACT IN ENGLISH
A Sample of Muhacir and Refugee Registers in Tire Registry Office
There have been many causes of international migration. One of these is muhacerat- status of being muhacir. Muhacerat is migration of a person, a family or a society from a country to another country. It is a sort of asylum. It needs to have a link to the country, which is taken refuge in, such as race relations or religious relations. It is a troubled process due to obscurity of happenings met throughout the migration until reaching country of asylum. Besides, uncertainty about where to be settled in the country of asylum, how to be climatic conditions or living conditions there, is a big problem. Certificate of naturalisation is not given immediately and it needs some transitional stages. One of these is muhacir and refugee registers in which their informations are recorded till naturalisation. A sample of these registers has been in the archive of Tire Registry Office in İzmir. It was kept records of muhacirs and refugees coming to Tire till 1940 in this register. It was determined general informations, races and native lands of people and other family members. They were mostly from Yugoslavia and their race were Turks. They were temporarily registered in a neighbourhood and it was written administrative units and houses, where they were principally settled, in the section of thoughts. Photographs of some of them were attached to the pages, on which their informations had been, and it was written their residential addresses. This register was confirmed by judge of the county in 1935. It consists of ninety pages. Its size is 50x70 cm. It was not met with the another book in the same way in the archives of registry or other registry offices.
Referanslar
Ağanoğlu, H.Y. (2003). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın Makus Talihi Göç. Kum Saati Yayınları, İstanbul.
Bayındır Goularas, G. - Sunata, U. (2015). Türk dış Politikasında Göç ve Mülteci Rejimi. Moment Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, Cilt, 2(1), 12-40.
Çavuşoğlu, H. (2007). Yugoslavya-Makedonya Topraklarından Türkiye’ye Göçler ve Nedenleri. Bilig, Bahar, Sayı 41, 123-154.
Çolak, F. (2013). Bulgaristan Türklerinin Türkiye’ye Göç Hareketi (1950-1951). Tarih Okulu, İlkbahar-Yaz, Sayı XIV, 113-145.
Deniz, T. (2014). Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 181, 175-204.
İpek, N. (2006). İmparatorluktan Ulus Devlete Göçler. Serander Yayınları, Trabzon.
Karpat, K. H. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. Çeviren: Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Oran Arslan, N. (2007). Güney Kafkasya’dan Türkiye’ye Gelen Muhacir ve Mültecilerin Durumu (1921-1945)”. Atatürk Üniversitesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 35, Erzurum, 341-359.
Parmaksızoğlu, İ. (1976). Muhâcirûn. Türk Ansiklopedisi. Cilt. XXIV, 377-378.
T.C. Resmi Gazete. Sayı 2510, Tarih 14 Haziran 1934, İskân Kanunu. (1934), Madde 3.
Tire İlçe Nüfus Müdürlüğü Arşivi, Muhacir Mülteci Defteri.
Türkoğlu, O. (2011). Mülteciler ve Ulusal/Uluslararası Güvenlik. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt. XXX, Sayı 2, 101-118.
Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Anı Yayıncılık, Ankara.