Çatışma Kuramı Bağlamında Menekşe Toprak’ın Yapıtlarında Göç ve Göçmenlik

Özet

1950’lerin ortalarında başlayan ve 1960’larda Türkiye’den Almanya’ya başta eğitim ve staj sonra ise işçi göçüyle artan bir göç hareketi gerçekleşir. Bu hareketliliği bir düzene almak ve süreci resmileştirmek adına iki ülke 30 Ekim 1961’de işgücü anlaşması imzalar. Literatürdeki hatırı sayılır ölçüde araştırma Almanya’ya gerçekleşen işçi göçünü basına yansımaları üzerinden araştırsa da bu çalışmalar daha çok belirli gazeteler üzerinden gerçekleşir. Bu gazetelerin belirlenmesinde ise daha çok gazetenin dijital ortamda erişilebilir olduğu dikkat çekere. Ancak bu çalışma literatürdeki benzer araştırmalardan 1961 yılında yayın hayatında olan yerel ve ulusal gazetelerin tamamını incelemesi nedeniyle ayrışır. Bu araştırma 1961 yılının ekim, kasım ve aralık ayında yayın hayatında olan yerel ve ulusal gazetelerin Almanya’ya gerçekleşen işçi göçünü ne şekilde içerik ettiğini inceler. Nitel yönteme dayanan bu araştırma, doküman incelemesi ile 229 içeriğe ulaşmış ve bu içerikler tümevarımsal olarak tematik içerik analiziyle incelenmiştir. İncelenen gazete içerikleri sonucunda iki temel sonuca ulaşılmıştır. İlki Almanya’ya giden ilk işçilerin vasıflı ve eğitimli olduğu bir diğeri de İş ve İşçi Bulma Kurumu işgücü anlaşmasından çok daha öncesinde işçi göndermeye başlamasıdır.