Türkiye’nin Kitlesel Akınlar Deneyiminin Çatışma Modeli ve 3Ka Ekseninde Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.33182/gd.v7i2.631Anahtar Kelimeler:
kitlesel akın, katılım açığı, kalkınma açığı, kitle açığı, çatışma modeliÖzet
Türkiye uluslararası göç yazınına sonradan girmiş eski bir göç ve göçmen ülkesidir. Özellikle 19. yüzyıl sonundan itibaren yaşanan uluslararası nüfus hareketlerinin önemli bir kısmı, şiddetli çatışmalar karşısında yerinden olan nüfusların sınır aşan hareketleri olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmada, Suriyelilerin 2011 tarihinde Türkiye’ye yönelik kitlesel akınları ile yeniden tartışılmaya başlanan kitlesel akın kavramı, çatışma eksenli bir kuramlaştırılma üzerinden ele alınmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’nin deneyimlediği tüm göç hareketleri değil, sadece kitlesel akınlar incelenmektedir. Teorik arka planını Çatışma ve Göç Kültürleri Modeline dayandırdığımız bu çalışmada insan hareketliliğinin öncelikle hedef ülkenin çekiciliği değil, kaynak ülkelerdeki çatışmaların motive edici rolü vurgulanmaktadır. Bu bağlamda çatışmaların makro düzeyde Göçün 3KA’sı olarak ifade ettiğimiz, Katılım, Kalkınma ve Kitle Açıklarının insani güvensizlik kaynağı olduğunu ve bunların kitlesel akınları yönlendirdiğini tartışıyoruz. Böylelikle bu çalışmada, yaygın olarak “ani ve öngörülemez” olarak tanımlanan kitlesel akınların aslolarak öngörülebilir olduklarına işaret eden ve biriken insani güvensizlik algısına dikkat çekerek, kitlesel akın tanımını yeniden tartışmaya açmaktayız.
ABSTRACT IN ENGLISHUnderstanding Mass Movements to Turkey in Reference to the Conflict Model of Migration and 3Ds
Despite entering the international migration literature more recently, Turkey has long been an emigration and immigration country. International population movements to Turkey, especially movements at the end of the 19 century, was mostly by those who lost their houses because of the intensive conflicts happening in the origin countries. We discuss mass migrations to Turkey with reference to the Conflict Model of Migration. We argue that conflicts in places of origin are primarily important in mass migration movements. We look at the sources of conflict and insecurity classified into the 3Ds (Democratic Deficit, Development Deficit and Demographic Deficit) to explain human mobility. Thus, we argue that mass population movements that are often described as “sudden” and “unpredictable” can in fact be predictable if cumulative human insecurity factors are taken into account.
Referanslar
Ağanoğlu, H.Y., Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makus Talihi: Göç. İz Yayıncılık, İstanbul, 2012.
Akgündüz, A., “Migration to and From Turkey, 1783–1960: Types, Numbers and Ethno‐Religious Dimensions”, Journal of Ethnic and Migration Studies, 1998, 24(1), s.97-120.
Ambrosini, M., Irregular Migration and Invisible Welfare. Palgrave. 2013.
Anagnostou, D. “Nationalist legacies and European trajectories: post-communist liberalization and Turkish minority politics in Bulgaria”. Southeast European and Black Sea Studies, 5(1), 2005, s. 89-111.
Atasoy, E., “Siyasi Coğrafya Işığında Bulgaristan Türklerinin 1989 Yılındaki Zorunlu Göçü”. Coğrafya Dergisi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü. Sayı 21, 2010, s. 1-17.
Baser, B., Diasporada Türk-Kürt Sorunu Almanya ve İsveç’te İkinci Kuşak Göçmenler. İletişim. 2013.
Bilgin, L., Türk Romanında Savaş Sonrası Anadolu’ya Zorunlu Göçler Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Doktora Tezi. İstanbul. 2006.
Bommes M. ve G. S Sciortino. , Foggy Social Structures: Irregular Migration Informal Economy and Welfare Regimes: Amsterdam , Amsterdam University Press. 2011.
Calabrese, J. “Turkey and Iran: Limits of a Stable Relationship”, British Journal of Middle Eastern Studies, 25(1), 1998, s. 75-94.
Cohen, J. ve İbrahim S., Cultures of Migration: The Global Nature of Contemporary Mobility, University of Texas Press, Austion, USA, 2011.
Çağaptay, S., Türkiye’de İslam, Laiklik ve Milliyetçilik Türk Kimdir?, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009
Dündar, F., İttihat ve Terakki’nin Müslümanları İskan Politikası (1913-1918), İstanbul. 2001
Erdoğan, M.ve A. Kaya , Türkiye’nin Göç Tarihi, Bilgi Üniversitesi Yayın Evi. 2015.
Eroğlu, D. “The Making of Immigration Policies in Turkey: An analysis of the Law on Foreigners and International Protection Drafting Process”, Chapter.2, İ. Sirkeci, D. Elçin ve G. Şeker, der., Politics and Law in Turkish Migration. Transnational Press London, İngiltere, 2015.
Goodman, G.J., J.T. Hiskey., “Exit without Leaving: Political Disengagement in High Migration Municipalities in Mexico”, Comparative Politics, 40(2): 2008. s. 169-188.
Human Rights Watch. The Silent Treatment. 18 (1). 2006.
Helton, A. C., G. Loescher., Turkey Prepares for a Refugee Influx from Iraq. http://www.cfr.org/iraq/turkey-prepares-refugee-influx-iraq/p5714, 2003, erişim tarihi: 15.11.2015.
İpek, N., Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1999.
Karpat, K. , Etnik Yapılanma ve Göçler. Timaş. 2013.
Kap. D, “Suriyeli Mülteciler: Türkiye'nin Müstakbel Vatandaşları” Akademik Perspektif. Aralık, 2014, s:30-35.
Kemaloğlu, A. İ., Bulgaristan’dan Türk Göçü. , Atatürk Araştırma Merkezi. Ankara, 2012.
Kirişçi,K., “Disaggregating Turkish Citizenship and Immigration Practices”, Middle Eastern Studies, 36(3), 2000. ss. 1-22.
Kuyucuklu, N. “Bulgaristan’dan 1989 Göçü Nedenleri, Oluşumu ve Olası Sonuçları”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1993. 3-4-5.
Latif, D., “Refugee Policy of the Turkish Republic”, The Turkish Yearbook of International Relations. Ankara University Press. Number XXXIII. 2002.
Lütem, Ö.E. , “1984–89 Dönemi Türkiye’nin Bulgaristan Politikası ve 89 Göçü”, 89 Göçü Bulgaristan’da 1984-89 Azınlık Politikaları ve Türkiye’ye Zorunlu Göç. Editörler Neriman Ersoy-Hacısalihoglu Mehmet Hacısalihoglu. Balkar & Balmed İstanbul. 2012.
Mahon, M., “The Turkish Minority Under Communist Bulgaria—Politics Of Ethnicity and Power”, Journal of Southern Europe and the Balkans, 1(2), 1999, ss. 149-162.
Orhan, O. ve S. S. Gündoğar, Effects of the Syrian Refugees on Turkey http://www.orsam.org.tr/en/enUploads/Article/Files/201518_rapor195ing.pdf, 2015, erişim tarihi: 03.03.2016
Öztürk, E. Türk Asıllı Afgan Mültecilerin 12 Eylül Döneminde İskan ve İstihdamı, Ankara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2014.
Özkan, V., “The Effects and Appearances of Namecide Process From Socialist to Post-Socialist Bulgaria” Вісник НТУУ «КПІ». Серія Політологія. Соціологія. Право. No: 4(16), 2012, ss. 32-36.
Özservet, Y.Ç, “İstanbul Zeytinburnu İlçesi’nde Afgan Türklerinin Ulusötesi Kentleşme Ağlarının Analizi”, Journal of Humanities and Social Sciences. FSM Üniversitesi. 2013.
Sandıklı, A. ve A. Semin, “Bütün Boyutlarıyla Suriye Krizi ve Türkiye”, A. Sandıklı ve E. Kaya, der., Orta Doğu'da Değişim ve Türkiye. İstanbul. 2014.
Sabev, O., “Osmanlı Sonrası Bulgaristan’da ‘Yeniden Doğuş’ Süreçleri”, N. Ersoy-Hacısalihoğlu ve M. Hacısalihoğlu, der., 89 Göçü Bulgaristan’da 1984-89 Azınlık Politikaları ve Türkiye’ye Zorunlu Göç, Balkar & Balmed İstanbul. 2012.
Schmeidl, S., “(Human) Security Dilemmas: Long- Term Implications of the Afghan Refugee Crisis”, Third World Quarterly, 23(1), 2002, S. 7-29
Selimoğlu, İ., “Cumhuriyet Dönemi’nde Bursa’ya Mübadele Sonrası Göçler”, Z. D. Abacı der., Bursa’nın Zenginliği Göçmenler. Bursa: Osmangaz Belediyesi Yayınları, 2009.
Shaw, S. J. “Ottoman Population Movements During the Last Years of the Empire, 1885-1914: Some Preliminary Remarks”, Osmanlı Araştırmaları 1, 1980, s.191-205.
Sirkeci, I. ve A.Icduygu, “75 Years Of Turkish Diaspora: A Republican Family on the Move”, Siirtolaisuus-Migration, 28 (2), 2001, s.1-14.
Sirkeci, I., Migration, Ethnicity and Conflict, Sheffield Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İngiltere, 2003.
Sirkeci, I, “Ethnic Conflict, Wars and International Migration of Turkmen: Evidence from Iraq”, Migration Letters, 3(1), 2006, s. 31-43.
Sirkeci, I., “War in Iraq: Environment of Insecurity and International Migration”, International Migration, 43(4), 2005, s. 197-214.
Sirkeci, I. ve P. L. Martin, “Sources Of Irregularity and Managing Migration: The Case of Turkey”. Border Crossing: Transnational Working Papers, No. 1401, 2014, s.1-16. http://tplondon.com/journal/index.php/bc/article/view/373.
Sirkeci, I. ve Cohen, J. H. Cultures of Migration: The Global Nature of Contemporary Mobility University of Texas Press, USA, 2011.
Sirkeci, I. ve Cohen, J. H., Cultures of Migration and Conflict in Contemporary Human Mobility in Turkey. European Review, 23(3), 2016, (yakında basılacak).
Sirkeci I. ve Pusch B. Turkish Migration Policy. Transnational Press London. 2016.
Sirkeci I., J.H. Cohen, P. Yazgan. Conflict Insecurity and Mobility. Transnational Press London. London.2016.
Stola, D., “Forced Migrations in Central European History”, The International Migration Review, Special Issue: The New Europe and International Migration, 26(2), 1992, s. 324-341.
Tesser, L. Ethnic Cleansing and the European Union: An Interdisciplinary Approach to Security, Memory and Etnography. Palgrave, UK, 2013.
Ther, P.,The Dark Side of Nation-States: Ethnic Cleansing in Modern Europe. Berghahn Books. 2014.
Triandafyllidou, A., Irregular Migration in Europe: Myths and Realities, Ashgate Publishing, 2010.
Vasileva, D., “Bulgarian Turkish Emigration and Return” International Migration Review, 1992, s. 342-352.
Yazgan, P. D., Utku, E. ve Sirkeci, İ,. “Syrian Crisis and Migration” Migration Letters, 12(3), 2015.
Zürcher E.J., “Greek and Turkish Refugees and Deportees 1912-1924”, Turkology Update Leiden Project Working Papers Archive Department of Turkish Studies, Universiteit Leiden. 2003.
http://www.transanatolie.com/english/turkey/turks/ottomans/ejz18.pdf, erişim tarihi: 10.11.2015.
Gazete Kaynakları:
“Afgan Mültecilerden ilk Kafile Yarın Adana’ya Geliyor”, Milliyet, 26.07.1982.
“İlk Afgan Göçmen Kafilesi Adana’ya Geldi.”, Milliyet, 04.08.1982.
“Üç Milyon İranlı Türkiye’de”, Milliyet, 06.12.1987.
“Hepsi Gelsin”, Milliyet ,14.06.1989
Cumhuriyet, 30.05.1989.
“2016/8374 Sayılı Yönetmelik”, Resmi Gazete, 15.01.2016.
Online Kaynaklar:
BM, Security Council Resolutions, 1991, http://www.un.org/Docs/scres/1991/scres91.htm, erişim tarihi: 20.10.2015.
“Current Status in AFAD Temporary Protection Centres”. 2016, https://www.afad.gov.tr/EN/IcerikDetay1.aspx?ID=16&IcerikID=848, erişim tarihi: 21.01.2016.
AFAD, Afet Raporu Suriye, 2016. www.afad.gov.tr, erişim tarihi: 21.01.2016.
UNHCR, Europe: Syrian Asylum Application. 2015. http://data.unhcr.org/syrianrefugees/asylum.php, erişim tarihi: 28.12.2015.
GIGM, Türkiye’de Geçici Koruma, 2015a, http://www.goc.gov.tr/icerik3/turkiye’de-gecici-koruma_409_558_1097, erişim: 28.12.2015
GIGM, Kitlesel Akınlar, 2015b, http://www.goc.gov.tr/icerik3/kitlesel-akinlar_409_558_559, erişim tarihi: 21.01.2016.
UNHCR, “Syrian Regional Refugee Refugee Response”, 2015, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224, erişim tarihi: 8.04.2016
UNHCR Press Release. UNHCR: Total Number of Syrian Refugees Exceeds Four Million for First Time”, 2015, http://www.unhcr.org/559d67d46.html, erişim tarihi: 21.01.2016.
UNHCR. Chornology: 1991 Guf War Crisis, 2003, http://www.unhcr.org/3e798c2d4.html, erişim tarihi: 20.11.2015.
UNHCR, Sharp Increase in Iraqi Refugees Fleeing ISIS into Jordan and Turkey, 2014, http://www.unhcr.org/54214cfe9.html, erişim tarihi: 21.11.2015
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
